Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym
Ostatnia aktualizacja: 22.09.2021
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw trafił pod obrady Sejmu w lutym 2021 roku. Jak czytamy w założeniach, projekt ustawy zakłada między innymi:
“Wprowadzenie nowego przedmiotu opodatkowania akcyzą w przypadku samochodów osobowych, tj. opodatkowaniu podlegać będzie: dokonanie w pojeździe samochodowym innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy…”
W praktyce, w przypadku kamperów, oznacza to, że obowiązek uiszczenia podatku akcyzowego nałożony zostanie w momencie zmiany przeznaczenia pojazdu ciężarowego na samochód specjalny kempingowy. Podstawą naliczenia akcyzy będzie suma wartości netto samochodu bazowego oraz zmian konstrukcyjnych w nim dokonanych. W przypadku braku możliwości ustalenia tych wartości akcyza liczona będzie od średniej wartości rynkowej samochodu tego typu.
Zatem każdy, kto planuje zbudowanie sobie własnego kampera na bazie samochodu dostawczego musi się przygotować na dodatkowe koszty w wysokości 3,1% (w przypadku samochodów o pojemności silnika poniżej 2000 centymetrów sześciennych) lub 18,6% (w przypadku samochodów o pojemności silnika powyżej 2000 centymetrów sześciennych) wartości netto.
Podatek akcyzowy wprowadzenie
Akcyza od samochodów osobowych
Podatek akcyzowy to tzw. podatek pośredni, podobnie jak podatek VAT czy cło. Jako ciekawostka, nie jest to wymysł czasów współczesnych. Jako pierwszy wprowadził go w XVII wieku francuski minister finansów Jean Baptiste Colbert.
Regulacje unijne dotyczące wyrobów akcyzowych obejmują: alkohol, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, energię elektryczną i produkty energetyczne. Akcyza od samochodów osobowych jest natomiast daniną lokalną, a władze krajowe mogą swobodnie kształtować jej wysokość i zasady naliczania, z zastrzeżeniem, że podatek ten nie może powodować zwiększenia formalności w obrocie handlowym.
Kto i kiedy jest obecnie zobowiązany do zapłaty podatku akcyzowego od samochodu osobowego?
Obowiązek podatkowy z tytułu importu samochodu osobowego, nabytego poza granicami Unii Europejskiej, tworzy się z dniem powstania długu celnego. Natomiast obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju powstaje, w zależności od tego kto jest importerem pojazdu: w momencie sprowadzenia samochodu osobowego na terytorium kraju, nabycia samochodu już sprowadzonego, ale jeszcze niezarejestrowanego lub złożenia wniosku o rejestrację w przypadku samochodów nowych.
Więcej na ten temat można przeczytać na stronie: www.podatki.gov.pl
Jakie są obowiązujące stawki akcyzy na samochody?
Parametrem kluczowym dla wysokości podatku akcyzowego jest pojemność silnika. Nie ma znaczenia dopuszczalna masa całkowita (DMC). Dla pojazdów z silnikami do 2 litrów akcyza wynosi 3,1% a powyżej 18,6%. Niższe o 50% stawki akcyzy obowiązują dla aut hybrydowych typu plug-in. W przypadku hybryd z silnikami spalinowymi o pojemności poniżej 2 litrów akcyza wynosi 1,55%, powyżej 2 litrów - 9,3%. Akcyza naliczana jest od wartości netto.
Kamper to samochód osobowy
Unijna klasyfikacja samochodów
Samochód kempingowy nie ma jednolitego ujęcia w różnych aktach prawnych obowiązujących w Polsce. W przypadku przepisów o podatku akcyzowym zastosowanie ma wewnątrzunijny akt dotyczący taryfy celnej. Kluczem do zrozumienia, jakiego rodzaju pojazdy podlegają opodatkowaniu akcyzą, jest Nomenklatura Scalona.
Nomenklatura Scalona to dokument, który powstał w celu umożliwienia dokonania identyfikacji towarów w obrocie międzynarodowym. Zgodnie z wytycznymi samochody kempingowe są tam zaliczone do grupy samochodów osobowych pod kodem 8703 “Samochody i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone zasadniczo do przewozu osób (inne niż te objęte pozycją 8702), włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi”
Co ciekawe, w ustawie o ruchu drogowym samochód kempingowy ma osobną podgrupę w ramach pojazdów specjalnych i nie jest traktowany na równi z samochodami osobowymi. Kwestie związane z klasyfikacją pojazdów uregulowano w wydanym na podstawie art. 76 ust. 1 pkt 3u ustawy Prawo o ruchu drogowym rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 27 września 2003 r. w sprawie szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach (Dz. U. z 2007 r. Nr 137, poz. 968 z późn. zm.). Zgodnie z § 7 rozporządzenia ustalono klasyfikację pojazdów, zawierającą określenia rodzajów, podrodzajów i przeznaczeń pojazdów, stanowiącą załącznik nr 4 do rozporządzenia. Link do rozporządzenia - isap.sejm.gov.pl
Skąd zmiana w ustawie?
Sposoby na uniknięcie akcyzy
Według dotychczas obowiązujących przepisów akcyza musi zostać uiszczona przed pierwszą rejestracją pojazdu na terytorium naszego kraju. W takim wypadku, w Wydziale Komunikacji, każdy importer, producent lub sprzedawca musi przedstawić dowód uiszczenia opłaty. Oczywiście nie dotyczy to pojazdów, które zwolnione są z podatku akcyzowego.
Jeśli pojazd zmienia właściciela i w związku z tym rejestrowany jest po raz kolejny, dowód opłacenia akcyzy nie jest już wymagany.
Jeśli w samochodzie dostawczym lub ciężarowym, zarejestrowanym na terytorium Polski, dokonane zostaną zmiany konstrukcyjne zmieniające jego przeznaczenie na samochód osobowy lub specjalny kempingowy, fakt ten musi zostać odnotowany w książce pojazdu oraz dowodzie rejestracyjnym. Zgodnie z przepisami, zmiany te nie powodują obowiązku naliczenia i zapłacenia akcyzy. Dlatego właśnie w przypadku niemal wszystkich produkowanych w Polsce kamperów, producenci najpierw rejestrują samochody bazowe zgodnie z ich przeznaczeniem, to jest jako samochody ciężarowe, a dopiero później wykonują zabudowę mieszkalną. Po zakończeniu produkcji w autach tych zmieniane jest przeznaczenie i są one rejestrowane jako pojazdy specjalne kempingowe.
Niestety tę możliwość uniknięcia akcyzy zaczęli na masową skalę wykorzystywać importerzy luksusowych samochodów osobowych. W skrócie proceder polega na tym, że w przypadku aut osobowych zarejestrowanych za granicą, dokonuje się najpierw zmian konstrukcyjnych pozwalających na zmianę ich przeznaczenia na samochód dostawczy lub specjalny, zwolniony z akcyzy. I tak znane są przypadki sprowadzenia pojazdów sportowych, jak Aston Martin czy Ferrari jako pojazdów specjalnych pomocy drogowej (z zamontowaną w bagażniku skrzynką z narzędziami) i zarejestrowania ich w tej kategorii na terytorium naszego kraju. Po usunięciu modyfikacji ponownie dokonano zmian przeznaczenia na samochód osobowy i zgodnie z prawem zarejestrowano je bez obowiązku zapłacenia akcyzy.
O klasyfikacji danego pojazdu decyduje to: czy jest on zasadniczo przeznaczony do przewozu osób (pozycja CN 8703 Nomenklatury Scalonej), czy jest pojazdem specjalnego przeznaczenia (pozycja CN 8705 Nomenklatury Scalonej).
W otwartym katalogu pojazdów specjalnego przeznaczenia, zaliczanych do CN 8705, wymienione zostały m.in. samojezdne wieże wiertnicze, pojazdy strażackie, betoniarki samochodowe, zamiatarki, polewaczki, przewoźne warsztaty, czy też ruchome przychodnie rentgenowskie. Tego typu samochody, podobnie jak pojazdy ciężarowe, nie są objęte podatkiem akcyzowym.
Możliwość dokonania zmian konstrukcyjnych, pociągających za sobą zmianę przeznaczenia i klasyfikacji wg kodów CN, otwiera pole do nadużyć podatkowych.
Niestety również caravaningowcy nie są tutaj bez winy. Analizując dane o rejestracji kamperów w Polsce pochodzące z CEPiK’u, kilkukrotnie natknęliśmy się na informacje o zmianie przeznaczenia w samochodach, które od samego początku, były kamperami. Tylko w zeszłym roku sprowadzono do Polski kilkadziesiąt kamperów, które w momencie przekraczania granicy zarejestrowane były (w kraju pochodzenia) jako samochody ciężarowe. Nie musimy chyba dodawać, że były to przede wszystkim kampery drogich marek, uznawanych za bardzo luksusowe.
Chcąc ukrócić tego typu praktyki, już dwa lata temu Ministerstwo Finansów przygotowało projekt zmian w ustawie o podatku akcyzowym.
Akcyza na kampery 2021
Nowy podatek czy uszczelnienie systemu?
USTAWA z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym:
Art. 100. 1. W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
- import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
- nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
- pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym:
- wyprodukowanego na terytorium kraju,
- od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu czynności, o których mowa w pkt 1 albo 2.”
Wbrew temu, co jak mantrę powtarza Ministerstwo Finansów, wprowadzenie akcyzy na dokonanie zmian konstrukcyjnych w samochodach kempingowych nie jest uszczelnieniem systemu, a zwyczajnie nowym podatkiem.
Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami akcyzie podlegają samochody osobowe sprowadzane do Polski i rejestrowane w oparciu o prawo ruchu drogowym, czy to w formie importu (spoza Unii Europejskiej) czy nabycia wewnątrzwspólnotowego (z Unii Europejskiej).
Zmiany, które weszły w życie w 2021 roku, obejmują dopisanie podpunktu 1.a do art. 100 o następującej treści:
„1a. Przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również: 1) dokonanie w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy;”
W praktyce oznacza to opodatkowanie akcyzą zabudowy mieszkalnej i wyposażenia kempingowego kampera, jeśli ten powstał w wyniku wprowadzenia zmian konstrukcyjnych zarejestrowanego już pojazdu (najczęściej ciężarowego o DMC do 3.5 tony).
Należy się spodziewać, że wysokość należnego podatku obliczana będzie na podstawie wartości netto samochodu bazowego powiększonej o wartość dokonanych zmian konstrukcyjnych. Jeśli nie będzie możliwe ustalenie wartości, za podstawę posłuży średnia cena rynkowa tego typu pojazdu.
W art. 104: po ust. 6a dodaje się ust. 6b w brzmieniu:
„6b. Podstawą opodatkowania z tytułu dokonania czynności lub wystąpienia stanów faktycznych, o których mowa w art. 100 ust. 1a, jest średnia wartość rynkowa samochodu osobowego na rynku krajowym, pomniejszona o kwotę podatku od towarów i usług oraz o kwotę akcyzy.”
Szczegóły doprecyzowane zostaną w rozporządzeniach Ministerstwa Finansów.
Czy zmiany w ustawie wyrównują szanse?
Taka sama akcyza dla importerów i producentów
Warto w tym miejscu podkreślić, że akcyza na kampery nie jest niczym nowym. Tym podatkiem objęte są wszystkie samochody kempingowe importowane do naszego kraju. Płacą go zarówno importerzy nowych, jak i używanych pojazdów. Czy zatem zmiany w ustawie o podatku akcyzowym nie mają na celu wyrównania szans wszystkich podmiotów? Niekoniecznie.
Zmiany w zasadach naliczania podatku akcyzowego w równym stopniu dotyczyć będą wszystkich, którzy zdecydują się na budowę kampera. Niezależnie od tego, czy to duża firma produkująca samochody kempingowe, mały warsztat zajmujący się zmianami konstrukcyjnymi czy osoba prywatna, która własnym sumptem postanowiła zmienić swojego “dostawczaka” w pojazd rekreacyjny.
Nawet w przypadku dużych producentów, takich jak Globe-Traveller, nałożenie podatku akcyzowego na zabudowę kamperową, czyli wszystkie meble, instalacje i elementy wyposażenia, wyprodukowane lub zainstalowane w Polsce, wydaje się być - delikatnie mówiąc - kontrowersyjnym posunięciem. Na pracę i wartość dodaną, nałożona zostanie danina, która w istotny sposób zmniejszy konkurencyjność pojazdów powstających w Polsce. Trudno zrozumieć, dlaczego pomysłodawcy projektu nie ograniczyli stosowania nowych zasad tylko do wartości pojazdu bazowego. Nie tylko byłoby to przejawem troski o polskich producentów, ale stworzyłoby jasne zasady określania wartości pojazdu podlegającego opodatkowaniu.
Dla małych firm i osób prywatnych nowy podatek nie tylko istotnie wpłynie na koszty budowy kamperów, ale w proponowanym kształcie, jego wysokość będzie trudna do przewidzenia. Zmiana przeznaczenie na kampera przecież dotyczyć może używanego, kilkuletniego samochodu dostawczego, kupionego okazyjnie. Zabudowę takiego pojazdu można zrobić niskim kosztem, z niedrogich materiałów i stosując proste, podstawowe elementy wyposażenia kempingowego. Jeśli jednak Urząd Skarbowy uzna, że deklarowana wartość pojazdu i zmian konstrukcyjnych jest za niska, będzie mógł dokonać własnej wyceny na podstawie średniej ceny rynkowej tego typu pojazdu. Pomijając fakt, że taka wycena jest trudna i mało kto potrafi ją dobrze zrobić, to średnie ceny rynkowe kamperów są obecnie bardzo wysokie.
W efekcie wprowadzanych zmian, zamiast wyrównywać szanse, stracą wszyscy, zarówno duzi producenci, małe firmy i jak i oczywiście osoby prywatne, w tym klienci.
Warto też nadmienić, że w naszej opinii jest duża różnica między importem a produkcją. Firmy produkujące kampery tworzą więcej miejsc pracy, mają bezpośredni wpływ na rozwój podmiotów współpracujących z nimi, dostarczających materiały i usługi niezbędne do produkcji. Do budżetu wpływa zatem, oprócz akcyzy, dużo innych podatków. Szkoda, że w kraju, w którym tak głośno mówi się o wstawaniu z kolan, kiedy przychodzi co do czego, nie chroni się własnego rynku, miejsc pracy i ludzi tu mieszkających i płacących podatki.
Akcyza jako podatek ekologiczny?
Pojemność skokowa silnika jako podstawa wysokości akcyzy
W momencie nakładania podatku akcyzowego na samochody osobowe jednym z istotnych powodów jego wprowadzania miały być - przynajmniej w teorii - kwestie ekologiczne. Z biegiem czasu, ustalona granica pojemności skokowej silnika, przestała mieć znaczenie. W przypadku pojazdów dużych i ciężkich, jakimi niewątpliwie są kampery, okazuje się, że większe silniki emitują mniej szkodliwych spalin, niż wysilone małe jednostki napędowe.
Wprowadzona we wrześniu 2019 roku nowa, bardziej restrykcyjna norma emisji spalin Euro 6c spowodowała na przykład, że koncern PSA został zmuszony zastąpić silnik 2.0 Blue HDI nową, większą jednostką napędową o pojemności 2.2 litra. Warto odnotować, że silnik w samochodzie Peugeot Boxer czy Fiat Ducato (odpowiednio silniki 2.2 i 2.3 l), które stanowią najpopularniejszą w Polsce bazę pod zabudowy kamperów, mają emisję CO2 na poziomie 153-179 g/km. Natomiast VW Crafter z silnikiem dwulitrowym ma emisję na poziomie 206 g/km. Te pierwsze podlegają akcyzie w wysokości 18.6%, a ten drugi tylko 3.1%. Nie może być zatem mowy o tym, że zmiany w przepisach mają jakikolwiek związek z ochroną środowiska.
Historia projektu zmiany ustawy
Dwa lata przygotowywania zmian
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oficjalnie na stronach rządowych pojawił się 17.09.2019 i został zarejestrowany pod numerem UD557 (obecnie procesowany jako UD35 z 11.03.2020).
Próżno szukać w sekcji konsultacji społecznych choć jednego stanowiska przedstawicieli branży caravaningowej. I nie można przyjąć tłumaczenia, że Ministerstwo Finansów nie wystosowało pisma do tej lub innej firmy w branży. Wiemy bowiem, że do dyskusji nad projektem dołączyć można było bez specjalnego zaproszenia. Mogły to zrobić firmy produkujące kampery, organizacje stowarzyszające firmy działające w branży, czasopisma branżowe, a nawet osoby prywatne reprezentujące fora internetowe poświęcone tej formie wypoczynku. Czasu było sporo.
Kiedy ustawa przybrała ostateczny kształt, w Sejmie udało się zainteresować tematem kilku posłów. Ponad podziałami politycznymi, bez względu na poglądy, prowadzony był merytoryczny dialog dotyczący branży, która w myśl obowiązujących przepisów, albo ich braku jest czymś wciąż niedostrzeganym przez rządzących. Dla Ministerstwa Finansów stanowi jedynie kolejne, potencjalne źródło zasilenia budżetu państwa.
Na posiedzeniu 25 marca Senat zgłosił szereg poprawek do ustawy, z których część dotyczyła kwestii związanych z akcyzą od kamperów. 30 marca Sejm głosował nad przyjęciem lub odrzuceniem tych poprawek. Z tych istotnych dla branży caravaningowej, przyjęta została jedna, dodająca artykuł 29., w następującym brzmieniu:
"Jeżeli dokonanie w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy, o którym mowa w art. 100 ust. 1a pkt 1 ustawy zmienianej w art. 1, w tym na samochód osobowy będący samochodem kempingowym, nastąpiło przed dniem 1 lipca 2022 r., obowiązek podatkowy z tytułu dokonania tych zmian konstrukcyjnych powstaje z dniem 1 lipca 2022 r."
Zadaliśmy pytanie panu senatorowi Robertowi Dowhanowi, autorowi poprawki, o intencję i jej prawidłową interpretację. Wśród innych polityków zdania były podzielone, a sami nie potrafiliśmy powiedzieć, czy zapis oznacza wydłużenie vacatio legis, czy odroczenie naliczenia podatku. Do dzisiaj nie otrzymaliśmy odpowiedzi na nasze zapytanie.
Prezydent podpisał ustawę 8 kwietnia 2021. Nowelizacja weszła w życie, z pewnymi wyjątkami z dniem 1 maja 2021 roku. Jednym z wyjątków są zapisy dotyczące kamperów w Art. 39 pkt. 5, które obowiązują od dnia 1 lipca 2021.
Konieczność naliczenia podatku akcyzowego od kamperów (przy zmianie przeznaczenia) obowiązuje od 1 lipca 2021 r., ale możliwe jest odroczenie jego opłacenia do 1 lipca 2022 r. Skutki ustawy boleśnie odczuje wiele firm i osób, zajmujących się zabudową kamperów, szczególnie bazujących na samochodach z silnikami o pojemności powyżej dwóch litrów. Pozostaje liczyć tylko na to, że Polska Grupa Caravaningowa, która przewodziła rozmowom, nie zaprzestanie działań mających na celu ujednolicenie przepisów i dostosowanie ich do rzeczywistości. A jak wszyscy wiemy, akcyza jest tylko jednym z wielu tematów, które domagają się pilnego uporządkowania.
To jest motorhome.pl i to nie jest artykuł sponsorowany!
Udostępnij!
